 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
|
ETA KOPULATIBOA
- orrek in yeu bierra ta geuk eroan du (horrek egin du
beharra eta guk eroan dugu)
- ayen ure erdire ekarri txe a edan (haiek ura erdira ekarri eta hura edan)
- orrek ekartxus olloak eta beran anaidxiek iltxus (horrek
ekarri ditu oiloak eta beraren anaiak hil ditu)
ETA KAUSALA
- geuk esetu du geuk in du te (geuk ezagutu dugu geuk
egin dugu eta)
- banoa belu de ta (banoa belu da eta)
- eroaixu guardasola euringo deuela esalei txe (eroan ezazu guardasola euri egingo duela esan liteke eta)
- aritxie orduen obrak itxeko useta san, aritxie egur
gogorra da ta (haritza orduan lanak egiteko usatzen
zen, haritza egur gogorra da eta)
- su atxa beño gogorrau ixen sara ta (zu haitza baino gogorragoa izan zara eta)
- ogidxe bille dxoan, ta kuskurre dxanta es etorri pekatue
da ta (ogia bila joan, eta kuzkurra janda ez etorri bekatua da eta)
BERE/BE
- ekar dot dxatekoa ta erosi dot ogidxe bere (ekarri
dut jatekoa eta erosi dut ogia ere)
- atzo esteu deitxu te geur besta etorri (atzo ez du deitu eta gaur ere ez da etorri)
- ondiño alkondara bape erosikot (ondino alkondara bat ere erosiko dut)
- orrek enplastu bedarrak orrepeño obarik mundun bere estau (horiek enplastu belarrak, horiek baino hoberik munduan ere ez dago)
- bautiseu bere, oiñ edonos itxen da (bateatu ere, orain edonoiz egiten da)
- berakatza pere, antxe dxote sien gatzagas (berakatza ere, hantxe jotzen ziren gatzagaz)
- etorriko da anaidxie ta gánera etorko da lengusue
bere (etorriko da anaia eta gainera etorriko da lehengusua ere)
BERE BAI/BE BAI
- amak in deu beskaridxe tafaridxe be bai (amak egin
du bazkaria eta afaria ere bai)
- alkola be bai imintxen tzegun, abarketa sarra be bai (alkohola ere bai ipintzen genion, abarketa zaharra ere bai)
- a dala ona esaten deure beraskoatarako, kinpulie egositxe be bai (hura dela ona esaten dute beherazkoetarako, kinpula egosita ere bai)
- bideintzen be bai baye lapatan gure anaidxieri asko gustetan daken (bidegintzan ere bai baina lapatan gure anaiari asko gustatzen zitzaion)
- eta beste baten be bai, ididxek andrieri adarka iñ (eta beste baten ere bai, idiak andreari adarka egin)
- eta erdire urtetan sendun, ori eskolan bere bai (eta erdira irteten zenuen, hori eskolan ere bai)
- nire aitxek itxen dxesan alau sillek, ta sestoa pe bai (nire aitak egiten zituen halako aulkiak, eta otzarak ere bai)
- txapelari bueltie emonta bere kentzien da, sein sillieri
bueltie emon be bai (txapelari buelta emonda ere kentzen da, zein aulkiari
buelta emon ere bai)
BERE EZ
- umie esta etorriko taitxe beres (umea ez da etorriko
eta aita ere ez)
- atzo esteu deitxu te geur besta etorri (atzo ez du deitu
eta gaur ere ezta etorri)
BAKARRIK... BERE (BAI)
- es bakarrik etori dire eurek neu be bai (ez bakarrik
etorri dira eurak neu ere bai)
EDO
- se gusu au edori? (zer gura duzu hau edo hori?)
- emeie falta deu edo arra falta deu (emea falta du edo arra falta du)
- estaipa okela apur bet edo egoten basan (ez dakit okela apur bat edo egosten zen)
- munen imintxe san edo maidxen ganien edo kaja baten
ganien (munan ipintzen zen edo mahaiaren gainean edo kaxa baten gainean)
ALA
- estaitx diren ala emekoak ala Bilbokoak (ez dakit diren
ala hemengoak ala Bilbokoak)
BATA... BESTE
- bata da Sanudidxokoa ta béstie da Lesamakoa
(bata Zamudiokoak eta bestea da Lezamakoa)
- batek ekar deu ardaua ta bestiek ekar deu ogidxe (batak ekarri du ardoa eta besteak ekarri du ogia)
- agas buruen dxote dxien bata eta bestie (haregaz buruan
jotzen zuen bata eta bestea)
NEI/NAI
- andidxe ixen nai txikerra ixen bardinye (handia izan
nahi txikarra izan berdin da)
- nai etzien nai kanpoan beti itxen deu euskera berba (nahi etxean nahi kanpoan beti egiten du euskara berba)
- nai etzien nai kanpoan beti dau berbetan (nahi etxean nahi kanpoan beti dago berbetan)
- goixien nai atzaldien lagun asko dabill (goizean nahi arratsaldean lagun asko dabil)
- itxe siren berotu arek, sutunik imiñi, nai albos
(egiten ziren berotu haiek, zutunik ipini, nahi alboz)
ESIEN
- titidxe galdu itxen da igual kasu in esien (titia galdu
egiten da igual kasu egin ezean)
- eskapeu itxen deure kasu iñ esien (eskapatu egiten
dute kasu egin ezean)
SEIÑ
- txapelari bueltie emonta bere kentzien da, sein sillieri
bueltie emon be bai (txapelari buelta emonda ere kentzen da, zein aulkiari
buelta emon be bai)
- oiñ itxen da bost edo seigarren illebetien seiñ
urte betegarrenien (orain egiten da bost edo seigarren hilabetean zein
urte betegarrenean)
ALDERDI BETETIK... BAYE BESTE
ALDERDITXIK
- alderdi betetik billurre deket baye beste alderditxik
dxoan in gure neke (alderdi batetik bildurra daukat baina beste alderditik
joan egin gura nuke)
EZ... EZ...
- esteure ekarriko es beskaridxe ta es afaridxe (ez dute
ekarriko ez bazkaria ez afaria)
- nik estot saltzen es beidxe ta es ididxe (nik ez dut
saltzen ez behia eta ez idia)
EZ.... BERE EZ
- umie esta etorriko taitxe beres (umea ez da etorriko
eta aita ere ez
BAYE
- denpora ona da baye arrastien euridxe ingo deu (eguraldi
ona da baina arrastegian euria egingo du)
- esan tzet baye estost siñestu gure (esan diot naina ez dit sinestu gura)
- bai entzun in yot baye estaitx seaitxik (bai entzun egin dut baina ez dakit zergatik)
- ori atxiñeko berbié da baye estosu entzungo (hori antzinako berba da baina ez duzu entzungo)
- ori be entzun dot baye estaitx selan dan (hori ere entzun dut baina ez dakit zelan den)
- aldien orixe ixete san niri etxat tokeu ori baye (baserrian
horixe izaten zen niri ez zait suertatu hori baina)
BAYE ALAN TA GUSTI
- kotxien etorko dire baye alan ta gusti belu ixengo
da (kotxean etorriko dira baina halan eta guzti belu izango da)
- eta gero proibidu ein dxien ebaten ta ingiruek baye alan ta gusti bere nik estaitx onek piñuek eta orrek galdu deure ori, gorostokidxe
OSTERA
- txakurre baltza da baye ostera katue suridxe da (txakurra
beltza da baina ostera katua zuria da)
- ni etzien lotu nas baye orrek ostera kalera dxoan dire
(ni etxean lotu naiz baina horiek ostera kalera joan dira)
ESPABERE
- suridxe egosten imin barik in bear da, espabere egosten
imintxen basu, esteu urtetan klaru (zuria egosten ipini barik egin behar
da, ezpabere egosten ipintzen baduzu, ez du irteten argi)
- asi eta garatu itxen dire, espabere, orrek eta danak, ilberie da onena (hazi eta garatu egiten dira, ezpabere, horiek eta denak, ilbera da onena)
- porrueri txe danari in bear dxake oiñ, asari txe, mamarroa itxen dxake espabere erugie ta (porruei eta denei egin behar zaie orain azari eta, mamarroa egiten zaie ezpabere eruga eta)
- berorik andidxenien dxo bear dire soltetako, espabe
estire soltetan (berorik handienean jo behar dira soltatzeko, ezpabere
ez dira soltatzen)
OSTANTZIEN
- kolore artu bear deu, ardauen kolorie madaridxek, ostantzien
aik madaridxek estire egosi (kolore hartu behar du, ardauaren kolorea madariek,
osterantzean madari haiek ez dira egosi)
- etzien ongo da edostantzien tabernan (etxean egongo da edo osterantzean tabernan)
- au dxan bear dosu ostantzien txiki lotuko sara (hau jan behar duzu osterantzean txiki lotuko zara)
- emen imin bear dot ostantzien estau lekurik (hemen ipini behar dut osterantzean ez dago lekurik)
- kotxien dxoan bear du ostantzien belu allegeko gara (kotxean joan behar dugu osterantzean belu ailegako gara)
- da ostantzien be antzutu itxen dire denporiegas, esteu emoten esnerik (eta osterantzean ere antzutu egiten dira denboragaz, ez du emoten esnerik)
- emoten doskuen ostantzien kandela bat, ta itxe oskun
elixa sartzie (emoten ziguten osterantzean kandela bat, eta egiten zigu
eliza sartzea)
SE
- agaitxik estala itxen oin prosesiñorik, se kamiñotik
dxoan bear deu (haregaitik ez dela egiten orain prozesinorik, ze kaminotik
joan behar du)
- baye niri bertzoak etxates akordetan se ostantzien bertzo politxek itxe sien (baina niri bertsoak ez zaizkit gomutatzen ze osterantzean bertso politak egiten ziren)
- esin tope i dxien se erradurek euki dxesan atzes (ezin topatu ei zuen ze perrak eduki zituen atzez)
- kendu bear dosu erara beren erara, es golpien, se an lotzien da (kendu behar dusu erara beraren erara, ez golpean, ze han lotzen da)
- koipie bear deure, txarridxena apur bet se ostien sebuak gustu txarra emoten dotzo (koipea behar dute txarriarena apur bat ze osterantzean bilgorrak gustu txarra emoten dio)
- oin bere badekotelakoa deket datorren urterako bere, se ainbet in yot (orain ere badaukadalakoa daukat datorren urterako ere, ze hainbat egin dut)
- oiñ orrek danak kendu dire, se automobillek keje ei dire (orain horiek denak kendu dira, ze automobilak kajatu ei dira)
- se alperri te, txistuek bota ta edoser itxen deure (ze
alperrik da, txistuak bota eta edozer egiten dute)
ESE
- ba gure ixete seren beti, gari marsela ese bixer garidxek
eukitxen deuela...(ba gura izaten zuten beti, gari marzela eze bizar gariak
edukitzen duela...)
- ori berbie dxagi, ese oiñ esaten da dxagi esan
ta askok estaki ser dan (berba hori jagi, eze orain esaten jagi esan eta
askok ez daki zer den)
AIÑ
- au aiñ andidxe da esta atetik kabitxen (hau
hain handia da ez da atetik sartzen)
|
|
|
|
|
|